کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : وحید محمدی     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن     قالب شعر : مربع ترکیب    

روضـه بـرپـا بود هر جا آب بود            روضـه‌هـایـش ذکـر بـابـا آب بود
مـقــتــل جـانـســوز
آقــا آب بـود:            تـشـنـه لـب بــود آه امــا آب بــود


روضه‌خـوانش گاه ظرفی آب شد
گاه‌گاهی روضه‌خـوان
قصاب شد

مــاجــرای آب آبـش کــرده بــود            غــصـۀ اربـاب آبـش کــرده بــود
مـادری بـی‌تـاب آبـش کـرده بـود            دخـتری بی‌خـواب آبش کرده بود

یـا خـودش بـاریـد دائـم یـا ربـاب
روضه می‌خواندند هر دم با رباب

پیـکـری را بر زمـین پـامـال دیـد            شـمـر را در گــودی گـودال دیـد
عـمـه را بـالای تـل بـی‌حـال دیـد            لـشکـری را در پی خـلـخـال دیـد

هجـمـۀ شـمـشـیـرها یـادش نرفت
سنـگ‌ها و تیـرهـا یـادش نـرفـت

هم به تن رخـت اسارت دیده بود            خیمه را در وقت غارت دیده بود
از سنان خـیلی جـسارت دیده بود            از حـرامی‌هـا شـرارت دیـده
بـود

آتــش بــی‌داد دنــیــا را گــرفــت
شـمـر آمـد راه زن‌هـا را گـرفـت

عـمه را با دسـت بـسـته می‌زدنـد            با هـمان نـیـزه شـکـسـته می‌زدند
بـچـه‌هـا را دسـته دسـته می‌زدنـد            می‌شدند آنـقـدر خـسته... می‌زدند

تـازیـانه جای طفـلان خورده بود
زین جهت خیلی به زینب برده بود

بـا تـنـش زنـجـیـرها درگـیـر بود            در غـل و زنـجـیـر امّـا شـیر بود
از
نـگـاه حـرمـلـه دلـگــیــر بــود            او جــوان بـود آه امّـا پــیــر بـود

ماجـرای شام پشـتـش را شکـست
غصه‌های شام پشـتش را
شکست

کـوچه‌های شـام پیـرش کرده بود            شهـر و بـارعـام پیرش کرده بود
سنگ روی بـام پیـرش کرده بود            طعـنه و دشـنـام پیـرش کرده بود

خطبه خواند و شام را تسخیر کرد
فاش مکـر
و فـتـنه و تـزویر کرد

درد و رنج و غـصـۀ بـسـیار دیـد            از زبــان شــامـــیـــان آزار دیــد
خـواهـرانـش را سـر بــازار دیـد            عمه را در مـعـرض انـظـار دیـد

بزم مِی بود و سر و طـشتی طلا
خـیـزران بود و
عـزیز مصطـفی

داغ بر نیـزه سرش هم جای خود            بـوریـا و پـیکـرش هم جـای خود
دست بی انگشترش هم جای خود            ماجرای خواهـرش هم جای خود

خـاک را هــمـسـایـۀ افـلاک کـرد
خواهرش را در
خرابه خاک کرد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن تغییر داده شد؛ در منابع معتبر پرتاب کردند سنگ، آتش و ... در شهر شام نیامده است بلکه در کتب أمالی صدوق ج۳۱ ص ۱۶۶؛ الـفتـوح ج۵ ص۱۳۰؛ الاحتجـاج ج ۲ ص ۱۱۴؛ مناقب الطاهرین ج۲ ص ۶۰۱؛ اللهوف ص ۱۵۳؛ مقتل خوارزمی ج ۲ ص ۶۸؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج۲ ص ۳۷۹؛ بحارالأنوار ج۴۵ ص ۱۲۷؛ جلاءالعیون ص۶۰۶؛ مقتل امام حسین ص ۲۳۹؛ نفس المهموم ص ۳۹۳؛ منتهي الآمال ص ۵۰۲؛ مقتل مقرّم ص ۳۶۱؛ مقتل جامع ج۲ ص ۱۰۶ تنها نوشته شده شهر را آذین بندی کردند و با رقص و پایکوبی به استقبال سرهای شهدا و کاروان اهل بیت علیهم السلام رفتند و با این ذهنیت که اینان خارجی هستند و بر اسلام خروج کرده‌اند پیرمردی به آنان دشنام هم داد ولیکن وقتی متوجه شد که یزید به مردم دروغ گفته و اسرا همان خواندن پیامبر هستند استغفار کرده و .... جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

بی‌هـوا عـمـامـه‌اش آتـش گـرفـت          مثل زهـرا جـامه‌اش آتش گـرفت

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

نیزه بازی با سرش هم جای خود            بـوریـا و پـیکـرش هم جـای خود

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : عبدالمحسن نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

دارم حـضور مـادر تو درد می‌کـشم            تو هـسـتی و برابــر تو درد می‌کشم
این لحـظه‌های آخر عمرم ببـین پـدر            یــاد وداع آخــر تــو درد مـی‌کــشــم


یک ظرف آب دیده‌ام و باز مثل قبل            بـا آب آبِ اصـغـر تـو درد می‌کـشـم
هر جا صدای کودک شیری شنیده‌ام            من هم شبـیـه هـمسر تو درد می‌کشم

با یک نظر به جای طنابِ دو دست خود            از بند دست خـواهر تو درد می‌کشم
حـتی صدای قاری قرآن سـبب شـده            بـا یـاد نـیـزه و سـر تو درد می‌کـشم
بابا ببـین که با نظری بر عبای خود            بـا یـاد داغ اکـبــر تـو
درد مـی‌کـشـم
ذبح میان کوچه سبب شد که تا به حال            هر لحظه یاد حنجـر تو درد می‌کشم
آمـاده است یک کـفـن قـیـمـتی و من            یاد حـصیـر و پیکـر تو درد می‌کشم

در هر کجا که روضۀ گودال خوانده‌ام            دیـدم حـضور مـادر تو درد می‌کـشم

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : هستی محرابی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

باز امشب در نگاهت کربلا تصویر شد           مرغِ جانت نوحه‌خوان و واژه‌ها تکثیر شد
تا که بابا را به روی نعشِ اکبر دیده‌ای           سورۀ والفجـر او زیبـا تـرین تفـسیر شد


روی دستانِ غمش شیرخواره پرپر می‌زند           آه! آنـدم کامِ خشکـش بی‌قـرارِ شیـر شد

ناله‌های جانگدازت می‌خـراشد سینه را           چـشمِ تو آئـینه‌دار شعـبه شعـبه تـیر شد

با دلی از خون پیش آید عمو با مشکِ آب           او که می‌آید چرا پس این رسیدن دیر شد

گو فـلـک آتـش به بـاغِ آرزوهـایت زده           تا که حلق شیرخوار از تیر کینه سیر شد
پـردۀ محـمل بـلـند و دیـده‌ای آنجـا زنی           در میانِ شام و کوفه بی‌گنه تحـقـیر شد

تنـگ آمد راهِ جـاده با حـضورِ شـامیان           هلهله سر داده، ذی‌القربی چنین تعبیر شد
می‌گریستی همچو باران وا مصیبت بر لبت           تا که بر دستِ زنان و کودکان زنجیر شد

من نگویم مجلسی در مقتلش آورده است           شک نکن که عمه جانت از همین جا پیر شد

قتلگه وصل و فراق دو کبوتر بوده است           از همین جا بود عشقِ داغشان اکسیر شد!

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما  پیشنهاد می‌کنیم به منظور انطباق مطالب با روایات مستند و معتبر و انتقال بهتر معنای شعر، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید زیرا موضوع تیر سه شعبه مستند نیست. جهت کسب آگاهی بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه فرمائید و یا در همین جا کلیک کنید

گو فـلـک آتـش به بـاغِ آرزوهـایت زده           آن زمان تا حلقِ اصغر با سه‌شعبه سیر شد

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : ‌علی مهدوی نسب نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

بـایـد مـسـیـر اصلی ایـمـان بخـوانمت            تـفــســیـر آیـه آیـۀ قــرآن بـخـوانـمـت
زیـبـاترین صحـیـفه برای پرسـتـش و            زین الـعـباد خـلـقتِ یـزدان بـخـوانمت


ای تو عجـم ترین عـرب نسل فـاطـمه            الحـق که فخـر کـشور ایران بخوانمت
شرط نزول رحمت ایزد وجود توست            
پس حق بده که حضرت باران بخوانمت
وقـت سخـن ز خـطـبۀ غَـرّای شـامِ تو            بـاید به پـا کـنـندۀ طـوفـان بـخـوانـمت
نـام حـسـیـن را تو حـیـات هـمـیـشه‌ای            باید به جسم کرب وبلا جان بخوانمت
بـا یـاد راه کـوفـه و دسـتـان بـسـته‌ات            مضطر به روی ناقۀ عریان بخوانمت
هـجـده سـر
بـریـده به نیـزه سـبب شده            در شام و کوفه پاره گـریبان بخوانمت
در
مجلس شراب و لب وچوب خیزران            آخـر چگـونه واژۀ مهـمـان بخـوانـمت
از بـعــد دیــدن لـب زخـم گُـل ربــاب            تا وقت مرگ لالـۀ عـطشان بخوانمت

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : محمد حسین انصاری نژاد نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : ترکیب بند

بر نیزه ماه و دست گل افشان باد بود            وقت طلـوع، زمـزمه‌اش انْ یكـاد بود
آنـجــا مــیــان دشــنـــۀ ابـن زیــادهــا            بـر نـیـزه‌هـا فـرود كـبـوتـر زیـاد بود


«بر نـیـزه‌ها طـلـوع سر سـربدارها»            صحرا شگفت در تب صبح معـاد بود
یا
رب سحر چه ولوله‌ای در میان باغ            در سوگ كـشتگان شقـایق نژاد بود؟!
چاووش صبح محشر و یك قوم در خروش            یـك پـرده از تـجـلّی زین الـعـبـاد بـود
در هر بهار چشم به شطّ فرات داشت            در بـاغ لالـه، راوی فـصل جهـاد بود
این خطبه‌ها صحیفۀ سرخ قیام اوست
بـر
شـامـیـان ادامـۀ مـاه تـمـام اوسـت

می‌خوانم از حوالی شب كوچه‌های شام            چون ابر شرحه‌شرحه غزل‌های ناتمام
بـانـگ درای قــافــلـه‌ای را شـنـیـده‌ام            
بین فرود سنگ و هیاهوی خاص و عام
او كیست در میانۀ زنجیر در خروش؟!
            چون ذوالفـقار حـیدری آشفـته در نیام
تا خـطبه خواند شهـر سراسر بلند شد            در حـیرت از تجلی سرهای تشـنه‌كام
بر مركـبی بدون
عـماری‌ست مـاه من            در خود شكسته می‌شنوم خطبه را مدام
بـیـن درنـگ قــافـلـه شـرح قــیــام را            می‌خـوانـم از صـحـیـفۀ
سجّـادی امـام
سـر داد تـا خـروش انـابن القـتـیـل را
خاموش كرد همـهـمه و قال و قیل را

یا ایهاالخطیب! پس از این خموش باش            بر خطبه‌های معجزه یك باره گوش باش
یاایـهـا الخـطـیب! فـرود آ از آن بـلـنـد            كمتر عـبید ملعـبه‌ای دین فـروش باش
اینجا منم خـزائن عـرشی‌ست در كـفم            
دور از خزانۀ زر و آن ناز و نوش باش
از سنگ فرش كاخ رها شو درآ به عرش            یعـنی مـریـد سـیـدی آئـیـنه‌پـوش باش
دار الخـلافه دستخـوش بـرق آه ماست            
صبح قیامت‌ست پس از این به هوش باش
خورشید در میانۀ زنجیر، خطبه‌خوان            ای شام بی‌ستـاره سراپا خـروش باش
از كــربـــلا ادامــۀ تــوفـان مـی‌آورد
فــوج پـرنـدگـان پــریـشــان مـی‌آورد

در چشم او درخت، كتابی‌ست شعله‌ور            او را به باغ لاله خطابی‌ست شعله‌ور
دلـواپس اسارت گـل‌های هاشـمی‌ست            هر گل از
آن بهار، گلابی‌ست شعله‌ور
در مجلس یـزید، نگـاهـش به نـیـزه‌ها            بر خیزران و شطّ شرابی‌ست شعله‌ور
یك كهكشان ستارۀ سرخ
ست پیش رو            از چشمشان فرود شهابی‌ست شعله‌ور
با خـیزران به گـونۀ قـرآن كه می‌زند            هر آیه‌اش نزول عـذابی‌ست شعـله‌ور
این كشتگـان
تـشنه، شهـیدان كیـستـید؟            باز از گلوی عشق جوابی‌ست شعله‌ور

مـاه مـرا تو هر شـبـه بـر بـام دیـده‌ای
در
مــوج خـیـز ظـلـمـت ایـام دیـده‌ای
در پــردۀ حـجـازی اذانـش شـنـیـده‌ای            او را مــیـان جــذبــۀ احــرام دیــده‌ای
او را چه ناشـناس، شـبانگاه تا سـحـر            آهــسـتـه بـیـن كــوچـۀ ایـتــام دیـده‌ای
می‌پـرسم از
مدینه تو هر شب امام را            در كـوچه‌های گـمـشده گـمنام دیـده‌ای
او را به چشم خصم جـفا پیـشۀ عجب            آئـــیــنــۀ مــجــسّــم اســـلام دیـــده‌ای
بنویس شرح مصحف سجّاد را كه تو            او را شهـید عـشق، سرانجـام دیـده‌ای

بـگـذار تــا حـدیـث فــرزدق بــیـاورم
از آن شـراب،
مـستی مطـلـق بـیاورم
ذی‌الحجه بود همهمه در مسجد الحرام            لبیك حـاجـیـان و هـیاهـوی و ازدحـام
روزی رسید كوكـبه‌ای شوم در حـرم            آمـد مـیـان تـلـبـیـه‌هـا نـاگـهـان هـشـام
یك دم صدا زدنـد هـلا كـوچه وا كـنید            امّا تكـان نخـورد كس آنجا به احـترام
در گیر و دار همهـمه‌ها ناگهان رسید            از راه مـثـل مــاه شـب چــارده امــام
صف‌ها ز هم شكافـته شد پیش پای او            می‌رفت جـانب حـجـر آن گاه‌گـام
گـام
پرسید از هشام كسی این شكوه كیست؟            این‌ست اصل كوكـبۀ شاهی این مـقـام
فـریاد زد فرزدق و كم
كم قـصیده شد
خـلـعـت بـرای آخـرتـش آفــریـده شـد

از من بپرس كیست كه معشوق عالم‌ست            شعر من از صحیفۀ این باغ شبنم‌ست
او كیست ابن مروه و بطحاست، ابن نور            از اوست اگر كه ركن و مقام‌ست و زمزم‌ست
این سنگریزه‌ها به شهادت سخن كـنند            در دست او كه معجزه‌هایش دمادم‌ست
دار الشفاست چشمش و هنگامه می‌كند            دستش برای هر دل مجروح مرهم‌ست
دارد به روی دسـت سـفـرنـامـۀ قـیـام            او وارث حـسـیـن ذبــیـح مـحـرّم‌سـت
این شعر
خسته از نفس افتاد نیمه شب
در غـربت صحـیـفۀ سجّـاد نیـمه
شب

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : مرضیه عاطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

غرقِ تب! افتاد از تاب و توان بعد از پدر           شد نگـهـدار و پـناه کـاروان بعد از پدر
دست بر مـویِ پـریـشان رقیه می‌کـشید           بود دسـتانش امیدِ کـودکان بعـد از پـدر


اشکِ پنهانی او را دیده بود و گشت و گشت           مثل پروانه به دورِ عمّه جان بعد از پدر
گر چه دستش بسته بود اما کماکان غیرتی           شد سپر در پیش چشم دیگران بعد از پدر
خطبه‌اش جنگِ مجسّم بود و
هر ثانیه داد           کاخ دشمن را چنان محکم تکان بعد از پدر
«أشهدُ أنّ عـلی...» داغِ بـرادر تازه شد           شد پریشان‌حال هنگـام اذان بعد از پدر
خورد با بغضِ گلو! دلتنگ! با چشمان خیس           هر کجا که بر دهان بگذاشت نان بعد از پدر
یادِ آن لب‌های خشک و پیکرِ در بوریا           سال‌ها در خلوتش شد روضه‌خوان بعد از پدر!

: امتیاز

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : سید محسن حسینی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

درد خود را همه با اشک مـداوا کردم            دامنـم را ز سـرشک مـژه دریـا کردم
پیش چشمان همه تا که دو دستم بستند            یـاد من از عـلـی عـالـی اعـلاء کـردم


چه بگـویـم سـر بازار چه آمـد به سرم            سنگ‌بـاران شدن عـمـه تـمـاشـا کـردم
پسـر فـاطـمه‌ام خـارجی‌ام می‌خـواندند            مرگ خـود را ز خـداونـد تـمنـا
کـردم
خواهر
کوچک من از همه نیلی‌تر بود            من که بـا دیـدن او دیـدن زهـرا کـردم
خواهرم سوی طبق با سر زانو می‌رفت            پای او پـای نشـد هـر چـه تـقـلا کـردم
پـدرم در تـه گـودال بهـم ریخـتـه بـود            من به زحمت تن درهم شده پیدا کردم

: امتیاز

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : هستی محرابی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

آنچه در کـربـبلا از غـمِ هـجـران دیـدم            هـمـۀ حـادثـه را بـا دلِ ســوزان دیــدم

کـربلا خاطرۀ سـیـنۀ پُر سوزِ من است            من در این دشتِ بلا کـینۀ عـدوان دیدم


عـرصۀ کـربـبـلا یـا که به جـولانِ بـلا            من لبِ سـوخـته و تـشـنـۀ مهـمان دیـدم

ای پـدر این که پـذیـرایی مهـمـان نبود            نیـزۀ شـمـرِ لعـین بر لب و دنـدان دیدم

خسته‌ام سیـنۀ سوزانِ من و زخـم عـدو            هر سـتـم را هـمه با دیـدۀ گـریان دیـدم

گو پدر جان که من از غصۀ هجرت چه کنم            نـرم شد پیکـرت از سـمِ سـتـوران دیدم

پس تو ای شمر مزن پای به این جسمِ شریف            پـاره پـاره بـدنـی فــرشِ بـیـابـان دیــدم

بعـدِ آن حـلـقـه زده گـرِد خـیـامِ نــبَـوی            خــیـمــۀ آل عـبــا غــارتِ آنــان دیــدم

کربلا جلوه‌ای از آیت و اسرارِ خداست            از حـرم تا به حـرم رنـجِ فـراوان دیـدم

کربلا خاطره‌اش جور و جفا بوده و بس            ظلم بی‌حد به خود و عمه و طفلان دیدم

شام تا کـوفه بسی رنج کـشیدم ای وای            عمرِ خود با محن و درد به پایان دیدم!

: امتیاز

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : اسماعیل تقوایی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

زهـر جفا آتش زده بر جسم و جانم            خـون دلی کـهـنـه بیـایـد از دهـانـم
زهـر عدویم می
برد رنجم به پایان            فـزت و رب الکـعـبه آیـد بر زبـانـم


من یادگار روز عاشـورای عـشـقم            ز امر خدا بـسـتر نـشـین آن زمـانم
بعد از پدر بودست کارم اشک وناله            چون مرغکی بی‌بال و پر در آشیانم
با یـاد دشـت کـربـلا با هـر بـهـانه            بهـر شـهـیدان بوده گـریه ارمـغـانم
آب روان چون آتشی بر جان من بود            یـادم می‌آمد کـام خـشک بـسـتـگانم
با دیدن شش ماهه‌ای می‌شد گریان            چـشمم برای اصغـر شیـرین زبـانم
گـریه
سـلاح من ز بعـد کـربلا بود            می‌زد شـرر بـر دودمـان دشـمـنانم
خوشحال
باشم می‌روم نزد شهیدان            محـشـور با آن عـاشـقـان جـاودانـم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد یا ضعف محتوایی و معنایی در مصرع اول بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

من یادگار روز عاشـورای عـشـقم            بـسـتـر نـشـیـن نـاتــوان آن زمـانـم

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : مرتضی محمود پور نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : مربع ترکیب

جـا مـانـدۀ کـرب وبـلایم در مـدیـنـه            زخمی‌ست از داغ پدر بر روی سینه
دیـدم فـغــان و آه شــاه بـی‌قــریــنــه            شد کشته در کـرببلا از جور و کینه


بین داغـدار لعـل خشک اصغرم من
شاهـدترین بر
بـاغ یـاس پـرپـرم من
من دیـده‌ام
غـارتـگـران خـیـمـه‌ها را            بــشـنـیـده‌ام واغــربـتـای بـچـه‌هـا را
نای نی خـشکـیده از جـور و جفا را            شمر و
سنان و خـولی و نسل زنا را
با کعـب نی بر لاله‌ها در باغ می‌زد
بر قـلـب زار
عـمـه‌جـانـم داغ می‌زد
گـودال را
دیـدم بـدن‌ها بی‌کـفـن بـود            جـسم شـهـیدان خدا صد پاره تن بود
بابای مظلومم اگر دور از وطن بود            چون بـاغـبان لالـه‌های در چمن بود
سقا کـنار
عـلـقـمه بی‌دست و سر شد
زین داغ زهرا مادرم خونین جگر شد
اهـل ولا اهـل بـکـاء الـشــام الـشــام            این ظـلـم بـر مـا شد روا الشام الشام
نفرین بر این جور و
جفا الشام الشام            کـرب وبـلا تا شـد مـنـا الشـام الشـام
بزم شراب و چوب و لعل خشک بابا
صاحب عزا در شام و کوفه گشته زهرا

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : ناشناس نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

شد اسیـر غـل و زنجـیر تنِ بـیـمارش            سوختم یکسره از غربت و حالِ زارش
چـقدر خـواند دعـا تا که پدر برگـردد            رفت دلـتـنگِ پدر! تازه نشد دیـدارش


داشت عادت به اذانِ علی اکـبر امّا...            بی‌برادر شده بود و غم دل شد یارش
تا در آغوش گرفـتش کمی آرام شد و            شـد رقـیـه رمـقِ هـر نـفـسِ تـبـدارش

او علی بود و همین داغ برایش بس بود            اینکه عـمّه سـرِ بـازار رسـیده کارش
لرزه افتاد به پایش! چه چراغان شده بود            دورِ دروازۂ ساعات و در و دیوارش
مانده هر
ثـانیه در خاطرِ ویـرانۀ شام            چشمِ گریان شدۂ تا به سحـر بیدارش!

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : محمد علی مجاهدی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

در کربلا شد آنچه شد و کس گمان نداشت           هرگز فلک به یاد، چنین داستان نداشت
در کربلا هر آنچه بلا بود، عرضه شد           تیری دگر قضا و قدر در کمان نداشت


از این شراره خرمن عمر ستاره سوخت           بود آسمان به جای ولی کهکشان نداشت
بعد از عروج حجّت رحمان به عرش نی           دیگر زمین سکون و قرار آسمان نداشت
زیـن‌الـعـبـاد بـاز بـه گــیــتـی قـرار داد           ورنه سکون، عوالم کون و مکان نداشت
او شـمـع راه قــافـلـه در شـام تـار بـود           حاجت به نور ماه، دگر کاروان نداشت
با کـوله‌بـار درد در آن دشت پر لهـیب
           جز دود آه بر سر خود سایه‌بان نداشت
گـفتند: ماه بود و درخـشید و جلوه کرد
           دیدم که مه به گردن خود ریسمان نداشت
گـفـتند: سرو بود و خـرامید و ناز کرد           دیدم که سرو، طاقـت بـند گران نداشت
در انقـلاب سرخ حـسیـنی کسی چو او
           نقش حماسه‌ساز «ولی» را بیان نداشت
در گیر
و دار معرکۀ کفر و شرک نیز           دوران چو او سوار حقیقت‌نشان نداشت
حق را
زیـان ز جـانب باطـل نـمی‌رسد           بیمی گل همیشه بهار از خـزان نداشت
تنها نه شمع از
شرر شعله بر فـروخت           «پروانه» هم ز شعلۀ آتش امان نداشتم

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : حسین منزوی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

سجاد! ای به گـوشِ ملائک، دعای تو‎            شب، خوشهچینِ خلوت تو با خدای تو

ای چشم آسمان و زمین مانده خیرهوار‎            بر شور و جذبههای تو در سجدههای تو


ای دیــدن قـتـال غــم‌انـگـیـز کــربــلا‎            حُـزنِ هـمیـشه ساخـته از ماجـرای تو

یـک روز بـود واقــعـۀ کــربـلا، بـلـی‎            یک عمر وقفه داشت ولی کربلای تو

ای وارثِ پیـمـبر و حـیدر که اَخـتران‎            بـر آفـتـاب فـخــر کـنـنـد از ولای تـو

محـراب را به وقت مناجـات تو، همه‎            افـتـاده لـرزهها به تن از هـایهای تو

ای یک نیای تو به نَسَب، مفخر عرب‎            وی محور عجم به حَسَب یک نیای تو

ای زینت تـمـامی پـرهـیـزیان به زهد‎            وی زیــور تـمـام دعـاهـا، دعــای تـو

در مـدح تو، تـرانـۀ تـوحـید سـر دهـد‎            هرچـند نیست زمـزمـۀ من، سزای تو

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : سعید نسیمی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

امام مقـتـل و روضه، امام اشك و بكـا            امام سجده و محراب امام ذكر و دعـا

امـام وارث آلالـه‌هـای بـی‌سـر عـشـق            امــام شـبـنـم گـلـواژه‌هـای ســرخ بـلا


امـام واقــعــۀ حــرّه، ای پــنــاه هـمــه            امام غـربت شيعه، امام خـوف و رجا

امـام نـاقـۀ عـريـان، امــام شـام‌سـتـيـز            كه كرد خـطـبۀ شامت يـزيد را رسـوا

چـقدر آيـنۀ ريـسمان و دست علی‌ست            ميان اين غـل و زنجير دست‌های شما

فدای غـيرت چـشمان بسته از شرمت            كه همسر تو ز سيلی فتاد چون زهـرا

امام روضۀ سختِ «زحرمله چه خبر؟«            امــــام گــريــۀ مــشــك دريــدۀ ســقــا

امام پيـرو خـورشيد سرخ نـيـزه‌نـشين            امـام بـوسـه به حـلـق مـقـطّـع‌الاعـضا

تمام عمر ز آب و غذا و طفـل و جوان            گريز روضه زدی ياد ظهـر عـاشورا

هجوم اين همه گرگ و دريدن يوسف            به تير و نيزه و خنجر، به تيغ و سنگ وعصا

امـام نـالـۀ شـب‌هـای بـی‌چـراغ بـقـيـع            كه بی‌صداست چو فـرياد زائران شما

: امتیاز

مدح و شهادت امام زین العابدین علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : مربع ترکیب

ای دعا با نفست کرده به گردون پرواز            سجده آورده به سجاده‌ات از شوق نماز
عرشیان راست به خاک حرمت روی نیاز            سخنانت همگی وحی و کلامت اعجاز


آفـتـاب دلـی و مــاه هــزار انـجــمـنـی
حـجـت چــارمـی و آیــنـۀ پـنــج تــنـی

تـو حـسـیـن دگـر فــاطــمـۀ زهــرایـی            تـو فــروغ بـصـر فـاطـمـۀ زهــرایــی
بـلکـه قـرص قـمـر فـاطـمـۀ زهـرایـی            تـو تــمــام ثـمــر
فــاطـمــۀ زهــرایــی
پـدر
هـشـت امـامی و عـزیـز سـه ولی
رخ نبی حُـسن عـلی نام گـرامیت
علی

نطق تو قبضۀ شمشیر و وجودت سپر است            دم تو از دم شمشیــر تو بـرنده‌تر است
خـط تو سیـر وصال احـد داد
گـر است            بلکه هر گام تو یک کرببلای دگر است
به دل سنگ عـدو تـیغ شدی تیـر شدی
فـاتح کرب‌وبلا در
غـل و زنجیر شدی

گرچه بـردند تو را بر در دروازۀ شام            گر چه دادنـد تو را با همه پاکی دشنام
گرچه بر فرق سرت سنگ زدند از لب بام            تـو امامی تـو امامی تو امـامی تو امام
نه عجب چهره به خاک تو فلک بگذارد
ناقـه‌ات پـا بـه روی بال مـلک بگذارد

دشمنان زخم به قلب تو هم آهنگ زدند            گرگ‌ها بر جگر سوخته‌ات سنگ زدند
دسته‌ای چنگ زدند و به تنت سنگ زدند            بر گل روی تو از خون جبین رنگ زدند
شامیان شمع صفت سوخته آبت کردند
خارجی‌
زاده به هر کوچه خطابت کردند

حـجـت‌الله کجـا طـعـنـۀ پـیـوسـتـه کجـا            روح توحید کجا جسم به غل بسته کجا
رنـج راه و دل زار و بـدن خستـه کجا            بـارش سنـگ کجا و سر
بشکـسته کجا
هجـده سایه به سر از سر پـاک شـهـدا
بـر
لبـت ذکـر خـدا بـود خـدا بـود خـدا

ای که داغ جگرت شعـله زده بر دل‌ها            سنگ بـاران شده از بـام همه منـزل‌ها
سـر بـابـا سـر نـی پـیـشـرو محـمـل‌هـا            خنـده کـردند بـه اشک غـم تو قـاتـل‌ها
کـوه انـدوه نـشـایـد شکـنـد پـشت تو
را
خنده و
هلهله و زخم زبان کشت تو را

پسـر هنـد شـرر بـر جگـرت زد دیدی            زخـم‌ها بر روی زخم دگرت زد دیدی
خنده بر سوز دل و چشم ترت زد دیدی            خیزران بر لب خشک پدرت زد دیدی
تو که از خاک درت خلق، عزیزی ببرند
خواهرت را ز چه باید به کنیزی ببرند

چرخ گردون به تو در جور و جفا عادت کرد            همه جا سهم تو را درد و غم و محنت کرد
همه گل‌های گـلستان تو را غارت کرد            به خدایـی خدا زهـر تو را راحت کرد
تو
عـلی بودی و مثل علی اول مظلـوم
بـابی انت و اُمّی شـدی آخـر مـسـمـوم

ای جگرپارۀ زهرا که شدی پاره جگر            عـاقبت زهـر جـفا بر جگرت کرد اثر
گـشـت حـق تـو ادا ای پـسـر پیـغـمـبر            وای بـر ما ز غمت اشـک نریزیم اگر
تا دم مرگ روان
اشک به سیمایت بود
اثـر
حـلـقـۀ زنجـیـر به اعـضـایت بـود

شعـلـۀ آه تـو پنهـان به خـروش ما بود            نـالـۀ یـا ابـتــای تـو بـه گـوش مـا بـود
آه تــو در دل فــریـاد خمــوش مـا بود            کاش
تابوت تو آن روز به دوش ما بود
تو که خود دست کرم بر سر عالم داری
چه بسا شعله که در سینۀ
«میثم» داری

: امتیاز

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : مرتضی حیدری آل کثیر نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل مثنوی

شب بود و روحم در سکوتی نوحه‌گر شد            فـرمـانروای سـیـنـه‌های شـعـله‌ور شد
چشمم
که می‌بایست، شب را در نوردد            در خـیمه با طفلان گـریان همسفر شد


گـفـتــیــد: مـن بــیــمــار بــودم آه امـا            هر عضو من بر چشم شیطان حمله‌ور شد
من راز نامـحـدود بـودم گـرچه ذکـرم            در خطبه و شب نامه‌هاتان مختصر شد
من بـال‌هـایـی دارم از پــرواز مـانـده
            خامـوشی ای در سیـنه از اعجاز مانده
زنـجـیـر
می‌بـسـتـیـد دنـیـا را به دسـتم            نشـنـیـده بردم نبـض دریـا را به دستم
غـم! کور شد، دستـش گرفتم راه بردم
            غـمـگـین‌تـرش، تا قـتـلـگـاه مـاه بـردم
می‌رفـتم اشکـم را در انـدوهی بکـارم
            حـک شد درون جـهـل مـردم یادگـارم
شب را گرفتم در صدای خود فـشردم
            هـفـتاد دم در جـلـجـتـای سجـده مُـردم
فـرصت نـدادم آتش از دسـتـش بروید
            با سـایه‌ها راحـت دروغـش را بگـوید

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین علیه‌السلام

شاعر : زهرا جودکی نوع شعر : مدح و مناجات با ائمه وزن شعر : مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن قالب شعر : غزل

لبریزم از واژه اما بسته‌ست گویا زبانم            حرفی ندارم بگویم، شعری ندارم بخوانم

سجاده‌ام را گشودم، شاید که دلتنگی‌ام را            با یاد آن سجده‌های طولانی‌ات بگذرانم


یک گوشه تنها نشستم، جام دعا روی دستم            حالا که این‌گونه مستم باید صحیفه بخوانم

نیمه‌شب است و منم که در کوچه‌های مدینه            در انتـظار تو با آن انـبان خـرما و نانم

ای‌کاش می‌سوخت کوفه در شعلۀ خطبه‌هایت            در شعلۀ خطبه‌هایت می‌سوزد اینک جهانم

آن روز با تب چه کردی در آتش خیمه‌ها؟ آه            در دود خیمه چه دیدی؟ با من بگو تا بدانم

وقتی چهل سال با اشک افطار کردی، چگونه            آب گوارا بنـوشم؟ اصلا مگر می‌توانم؟

: امتیاز

مناجات با امام و زبانحال حضرت زینب سلام‌الله‌علیها با سر مطهر برادر

شاعر : امیر عظیمی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

ای کـشتی نجـات بـشر دسـتمان بگیر            مائـیم غـرق موج خـطر دستمان بگیر
بر ما که در کـمـین بـلا گـیر کـرده‌ایم            با چـشم مرحـمت بنگـر دستمان بگیر


شیعـه کم و محـب گـنهـکـارتان زیـاد            درهم محب و شیعه بخر دستمان بگیر
ما؛ ای ‌حسین، مسلم و هانی نمی‌شویم            ما و هـمین دو دیـدۀ تر دستـمان بگیر
از
دست غیر دشنـۀ دشـنام می‌خـوریم            از دست دوست خون‌جگر دستمان بگیر
راهی که پیش روست، دراز است و پای لنگ            ای روی نیزه رفته سفر دستمان بگیر
زینب اشاره کرد به سر، گفت: یا حسین            ای بر خـیام سایـۀ سر دسـتـمان بگیر
از قـامت رشـیـدۀ زن‌هـای خـیـمـه‌ات            جز سایه‌ای نمـانـده اثر
دستـمان بگیر
رو کرد بعـد بر سر عـباس و گفت آه            ماه مـنـیر، قـرص قـمر دستـمان بگیر
هـم قـلـب داغ دیـده مـا را نـظـر نـمـا
            هم بر رخ سه‌ساله سپـر دستمان بگیر

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ضعف محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

هـم بـر لبـاس پـارۀ ما سـایـه‌سار باش            هم بر رخ سه‌ساله سپـر دستمان بگیر

مدح و مرثیۀ حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در شهر کوفه

شاعر : محمد حسین مدرسی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

کوفیان را که تو در کوفه تماشا کردی            خطبه‌ها خواندی و الحق که تو غوغا کردی

همه گـفتن که حیدر به میان آمده است            دشـمـنان پـدرت را همه رسـوا کـردی


گفتی از حیله و نیرنگ همه کـوردلان            و تو حق را به همان معرکه افشا کردی

لـرزه‌هـا بر بـدن غـاطـبـۀ شـهـر افـتاد            کوفه را صحنه‌ای از محشر کبری کردی

با همان خطبه عجب جنگ نمایان کردی            کـمر هرچه حـرامی تو ز قـد تا کردی

جلوی چشم همه خـنده به رویت کردند            تو به چشم اسرا اشک خود اخفا کردی

کوفیان گریه‌کنان نـادم و شرمنده شدند            مثل یک شیر عرب ولـوله برپا کردی

کمرت خم شد از آن اوج مصیبت بانو            یادی از مادر خود حضرت زهرا کردی

کـوفـه یـادآور مـظـلـومـیت حـیـدر بود            یـاد مظـلـومیت و غـربت مـولا کـردی

من نگویم که چه بر قاری قرآن کردند            ناله و لعن خودت را تو به اعدا کردی

و دریغا که در این کوفه دگر سقا نیست            که تو او را ز حـرم راهی دریا کردی

آخر قـصه تو با غـصۀ خود فهـمـاندی            صبر بر حادثه را بر همه معـنا کردی

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر حذف شد؛ موضوع جشن، شادی، رقصیدن و ... در شام بوده نه در کوفه و براساس کتب معتبر تاریخی همچون: الفتوح ج ۵ ص ۱۲۱؛ أمالی مفید ج ۳۸ ص ۳۶۷؛ اللهوف ص ۱۳۰؛ مناقب آل ابیطالب ج ۴ ص ۱۱۶؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۴۶؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۰۹؛ جلاءالعیون ص ۵۹۳؛ بحارالأنوار ج۴۵ صص ۱۰۹و ۱۶۴؛ منتهی‌الآمال ص ۴۸۵؛ قمقام ص ۵۱۶؛ نفس‌المهموم ص ۳۵۳؛ مقتل امام حسین ص ۲۲۳؛ مقتل مقرّم ص ۲۹۹؛ مقتل جامع ج ۲ ص ۴۳  و.... در شهر کوفه مردم پشیمان شده و گریه زاری می‌کردند، جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین‌جا کلیک کنید

کـوفـیان خـنده‌کـنان هلهـلـه بـرپا کردن            مثل یک شیر عرب ولـوله برپا کردی

مدح و مرثیۀ حضرت زینب سلام‌الله‌علیها

شاعر : احمد علوی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن قالب شعر : غزل

چگونه داغ‌ها را می‌گذارد پشت سر زینب           کجا؟ کی؟ می‌گذارد چشم بر هم در سفر زینب

فقـط با دیـدن عـباس دائم زنـده می‌گردد           تمام خاطراتی را که دارد از پـدر زینب


به جز آن روزهایی که به همراه برادر بود           ندیده روز خوش در زندگی از هر نظر زینب

جگرسوز است داغش مثل اقیانوسی از آتش           اثر بخش است آهش، چون دعا وقت سحر زینب

اگر چه بر فراز نیزه «رد الشمس»را دیده           ولی با خطبه‌هایش می‌کند «شق القمر»زینب

طنین خطبه‌هایش در دل افلاک می‌پیچد           و کاخ ظالمان را می‌کند زیر و زبر زینب

دل اهل حرم با بودنش گرم است و شکی نیست           که بوده یک‌تـنه اندازۀ صدها نفر زینب

خبر دارم که در طول مسیر، از کربلا تا شام           نبوده لحظه‌ای از حال طفلان بی‌خبر زینب

خبر دارم تنش با تازیانه گرم صحبت بود           زمانی که برای کودکان می‌شد سپر زینب

شبیه کوه یا آتشـفـشانی ابری و خاموش           گذشته از کنار خـیمه‌های شعله‌ور زینب

اگر در علقمه، گودال، در دروازۀ ساعات           گرفته دست‌ها را مثل مادر بر کمر زینب

سر خود را به محمل‌ها نکوبیده‌ست، می‌دانم           چه دیده چشم‌هایش غیر زیبایی مگر زینب؟

رباب و اُمِّ کلثوم و رقیه، حضرت سجاد           اگر چه داغ‌هـا دیـدنـد اما بیـشـتـر زینب

زمانی که حسین آرام می‌زد دست و پا در خون           کبوتروار در گودال می‌زد بال و پر زینب

شکـسته تیرها و نیـزه‌ها را زد کـنار اما           صدای آشنایی را شنید از دور و بر زینب

صدای نـالۀ مـادر می‌آمـد از دل گـودال           شبیه ناله‌هایی که شنید از پشت در زینب

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام‌الله‌علیها با سر مطهر برادر

شاعر : محمد رضا شرافت نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

حال ما در غـم عـظمای تو دیدن دارد            در غـمِ تشنگی‌ات اشک چکـیدن دارد

تو بخوان باز بخوان باز که از لب‌هایت            صوت قرآن به روی نیزه شنیدن دارد


چقـدر بـوی غم و مـوی پریـشان آورد            از سر نیـزه نـسـیـمی که وزیـدن دارد

خـیزران بر لب تو می‌زند آتش بر دل            مـی‌کـشـم آه کـه ایـن آه کـشـیـدن دارد

گاه گاه از دل آشـفـتـۀ خـود می‌پـرسـم            غنچه‌ای خشک که پرپر شده، چیدن دارد؟

عـیـد قـربان شـده و نـوبت تو شـد امـا            خنجـر این بار چرا قصد بریدن دارد؟

کـاروان تـو کـجـا و مـن خـسـتـه، امـا            دل من هم به خـدا شـوق رسیـدن دارد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

چقـدر بـوی دل و مـوی پریـشان آورد            از سر نیـزه نـسـیـمی که وزیـدن دارد